Wetten en regels

Webinar over zzp en schijnzelfstandigheid

Alfer de Hollander en Jeanine Welner zitten aan tafel en bereiden het webinar voor

De regels rondom zzp’ers gaan flink veranderen, en deze wijzigingen kunnen grote gevolgen hebben voor de manier waarop je samenwerkt met zelfstandigen. Vanaf 2025 zal de Belastingdienst strikter toezien op schijnzelfstandigheid.

Als jouw zzp'er als schijnzelfstandige of werknemer wordt aangemerkt, kunnen er aanzienlijke risico's ontstaan. Denk hierbij aan hoge navorderingen, boetes en invorderingsrente. Dat wil je uiteraard voorkomen!

Webinar over zzp en schijnzelfstandigheid
Om je voor te bereiden op deze ontwikkelingen, hebben we onlangs een webinar georganiseerd waarin Jeanine Welner (Operational Director bij Persoonality) in gesprek ging met Alfer de Hollander, manager Juridische Zaken. Samen bespraken zij de impact van de nieuwe regels en gaven ze praktische tips om risico’s, zoals hoge naheffingen en boetes, te vermijden.

Checklist
Vraag je je af of jouw zzp’ers mogelijk als schijnzelfstandigen worden gezien? Gebruik dan onze checklist om snel te checken of de arbeidsrelatie met jouw zzp’ers klopt. Zo voorkom je juridische en financiële risico’s en weet je zeker dat je alles goed geregeld hebt! 

Veelgestelde vragen over zzp en schijnzelfstandigheid:

Is het zo dat je automatisch ZZP'er bent als je slechts één opdrachtgever hebt?

Het hebben van slechts één opdrachtgever maakt je niet per definitie een zzp'er. De Belastingdienst kijkt naar meerdere factoren om vast te stellen of iemand zelfstandig ondernemer is. Belangrijke factoren zijn bijvoorbeeld de mate van onafhankelijkheid, de vrijheid om je werk in te vullen en het nemen van risico's. Een ZZP'er moet zelf zijn of haar opdrachten werven, mag niet onder toezicht staan van de opdrachtgever en moet verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het werk. Wanneer iemand uitsluitend voor één opdrachtgever werkt en bovendien onder diens leiding en toezicht valt, kan dit de schijn van een dienstverband wekken, wat de status van de zelfstandigheid in gevaar brengt.

Kan ik met een modelovereenkomst aantonen dat mijn ZZP’er geen schijnzelfstandige is?

Een modelovereenkomst kan nuttig zijn om de afspraken tussen opdrachtgever en zzp’er vast te leggen, maar biedt geen garantie dat er geen sprake is van schijnzelfstandigheid. De Belastingdienst kijkt niet alleen naar de overeenkomst zelf, maar ook naar de werkelijke uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Dit betekent dat, zelfs met een goed opgestelde modelovereenkomst, als de werkrelatie in de praktijk lijkt op een dienstverband, de Belastingdienst alsnog kan concluderen dat er sprake is van schijnzelfstandigheid. Het is daarom cruciaal dat zowel de schriftelijke afspraken als de werkelijke omstandigheden van de samenwerking in lijn zijn met de kenmerken van een echte ondernemersrelatie.

Gaat de Belastingdienst alleen in specifieke gevallen controleren op schijnzelfstandigheid?

Hoewel de Belastingdienst in het verleden soms selectief handhaafde, hebben zij de bevoegdheid om in principe bij elke situatie waar er twijfels zijn over de arbeidsrelatie in te grijpen. Dit betekent dat ze niet alleen handhaven in duidelijk problematische gevallen, maar ook in situaties waar er mogelijk grijs gebied is. Dit kan gebeuren naar aanleiding van signalen uit de praktijk of random controles. Daarom is het belangrijk voor zowel opdrachtgevers als zzp’ers om zich bewust te zijn van de criteria die de Belastingdienst hanteert en om een juiste en transparante relatie te onderhouden, ongeacht het aantal opdrachtgevers of de specifieke contractvorm.

Betekent het dat mijn ZZP’er automatisch als zelfstandige wordt gezien als hij/zij meer dan €33 per uur verdient?

Het uurtarief is geen doorslaggevende factor. De Belastingdienst beoordeelt de arbeidsrelatie op basis van meerdere ondernemerschapscriteria.

Gaat mijn zzp’er per definitie meer verdienen dan wanneer hij/zij in loondienst zou zijn?

Het uurtarief is geen doorslaggevende factor voor het bepalen van de zelfstandigheid. De Belastingdienst kijkt naar een combinatie van factoren om te beoordelen of iemand als zelfstandig ondernemer wordt aangemerkt. Dit houdt in dat ze kijken naar de mate van zelfstandigheid, zoals de vrijheid om eigen werkmethoden te bepalen, de mogelijkheid om opdrachten te weigeren, en of er een onderneming is met eigen risico’s en investeringen. Het hoge uurtarief kan wel een indicatie zijn van een waardevolle dienstverlening, maar zonder de juiste zelfstandige omstandigheden kan de zzp’er nog steeds als een werknemer in plaats van een ondernemer worden beschouwd.

Zal ik als ondernemer grote verschillen ervaren tussen de huidige wet DBA en de beoogde opvolger, de wet VBAR?

 De Wet DBA en de voorgestelde Wet VBAR verschillen aanzienlijk, en deze veranderingen zijn bedoeld om de regels rondom zelfstandigheid te verduidelijken en de handhaving te verbeteren. De huidige wetgeving biedt niet altijd voldoende duidelijkheid voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers, wat leidt tot onzekerheid over de arbeidsrelatie en het risico op schijnzelfstandigheid. De Wet VBAR beoogt een meer transparante en eenduidige aanpak door helderere criteria te stellen voor wat wordt beschouwd als zelfstandigheid en door het proces van handhaving te stroomlijnen. Dit betekent dat ondernemers beter inzicht krijgen in hun verantwoordelijkheden en rechten, waardoor ze beter kunnen navigeren binnen de regelgeving. Deze aanpassingen zijn essentieel om een gezonde en eerlijke werkrelatie tussen opdrachtgevers en zzp’ers te waarborgen.

Als er geen mensen te vinden zijn voor de functie kok, mag je dan nog steeds inderdaad dat niet als zzp’er doen?

Nee, ook in dat geval loop je het risico dat de ZZP’er wordt gezien als schijnzelfstandige of zelfs als werknemer. De Belastingdienst kijkt naar de feitelijke arbeidsrelatie, ongeacht de reden voor de inzet. Dit betekent dat zelfs bij personeelstekort of noodsituaties de regels voor zelfstandigheid blijven gelden.

Kun je zzp’ers wel inzetten voor seizoen pieken als kok?

Nee, het maakt geen verschil of de inzet tijdelijk is vanwege ziekte, zwangerschap of seizoenspieken. De Belastingdienst beoordeelt de arbeidsrelatie op basis van de feitelijke situatie, ongeacht de reden voor het inschakelen van een zzp’er.

Ik werk af en toe met een ZZP’er die 32 uur per week in loondienst is bij een ander horecabedrijf. Hij doet dit werk erbij voor extra inkomsten en draagt premie en loonbelasting af. Mag hij op deze manier als ZZP’er blijven werken?

Dit wordt beoordeeld aan de hand van de Deliveroo-criteria. Hoewel het feit dat hij elders in loondienst is een indicatie kan zijn van zelfstandigheid bij jouw bedrijf, biedt dit geen garantie. De Belastingdienst kijkt naar de daadwerkelijke werkomstandigheden. Het is mogelijk dat hij in jouw situatie wordt gezien als werknemer, wat zou betekenen dat hij twee arbeidsovereenkomsten heeft.

Geldt deze regelgeving ook voor buitenlandse zelfstandigen?

Ja, zodra een buitenlandse zelfstandige in Nederland aan de slag gaat, wordt de arbeidsrelatie getoetst volgens de Nederlandse wetgeving. Let op: de Wet arbeid vreemdelingen (WAV) stelt strenge regels en hoge boetes voor illegale tewerkstelling. Het is dus essentieel om zeker te weten dat alle vereisten worden nageleefd. Dit lijkt op A1-detachering, waarbij buitenlandse werknemers via een buitenlandse detacheerder worden ingezet. Hoewel dit soms voordeliger lijkt, is het risico groot dat alsnog alle Nederlandse cao-voorwaarden moeten worden toegepast als sprake is van ontwijking.

Hoe zit het met ZZP’ers in de makelaardij die werken met eigen klanten en opdrachtgevers?

Ook voor ZZP’ers in de makelaardij geldt dat de arbeidsrelatie wordt beoordeeld aan de hand van de Deliveroo-criteria. Het feit dat een makelaar zijn eigen klanten en opdrachten meebrengt, is een relevante factor, maar garandeert niet automatisch dat hij als zelfstandige wordt beschouwd. De daadwerkelijke werkomstandigheden zijn bepalend voor het oordeel.

Veel ZZP’ers leveren zelf geen overeenkomst van opdracht aan. Is dat hun verantwoordelijkheid, of moet de organisatie deze opstellen, nu de modelovereenkomst vervalt?

Volgens de Deliveroo-criteria is onderhandelingsruimte een belangrijk aspect bij het bepalen van zelfstandigheid. Hoe meer vrijheid de ZZP’er heeft, hoe groter de kans dat hij als zelfstandig ondernemer wordt gezien. Daarom is het verstandig de ZZP’er zelf een overeenkomst aan te laten leveren. Dit is direct een signaal van eigen regie en onderstreept de zelfstandigheid.

Kunnen er ook boetes met terugwerkende kracht worden opgelegd, of alleen vanaf 1 januari en verder?

Waarschijnlijk zullen er in 2025 nog geen boetes worden uitgedeeld, tenzij er sprake is van opzettelijk misbruik. Na 2025, wanneer het overgangsjaar voorbij is, kunnen boetes en naheffingen echter tot maximaal vijf jaar terug worden opgelegd.

Ik heb een ZZP’er die de ene week 3 dagen werkt en de andere week 2 of 4 dagen. Hij heeft meerdere opdrachtgevers. Kan dit zo blijven doorgaan volgend jaar? Hij wil niet in dienst komen.

Het hebben van meerdere opdrachtgevers en wisselende werkuren kan inderdaad wijzen op zelfstandigheid volgens de Deliveroo-criteria, maar dit is niet automatisch het geval. Het feit dat iemand verschillende dagen per week werkt, zoals in dit geval 3 of 4, is ook iets wat veel werknemers doen. Het is dus belangrijk om de gehele arbeidsrelatie te beoordelen, en niet alleen op basis van het aantal opdrachtgevers of werkuren.

Zou het wettelijk vaststellen van een minimum uurtarief voor ZZP’ers niet de oplossing zijn?

Dit wordt momenteel voorgesteld in de Wet VBAR, waarbij een rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst wordt geïntroduceerd. Als het uurtarief lager is dan 33 euro, wordt aangenomen dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst. De opdrachtgever kan proberen dit vermoeden te weerleggen. Of dit wetsvoorstel daadwerkelijk wordt aangenomen, is nog de vraag.

Hoe ga je om met de situatie waarin de huidige ZZP'er nog niet in loondienst wil, maar de continuïteit van werkzaamheden toch gewaarborgd moet blijven? De ZZP’er laat een gat achter.

Dit is een vraag die juridisch gezien lastig te beantwoorden is. Een mogelijke oplossing zou kunnen zijn om een vacature te plaatsen, een uitzendkracht in te schakelen of de ZZP’er te overtuigen om een andere keuze te maken. Als er geen alternatief wordt gevonden, kan dit leiden tot een situatie zonder werk, en dus ook zonder inkomen.

Denken jullie dat ZZP’ers in de thuiszorg vanaf 2025 nog wel aan het werk kunnen?

Ik verwacht dat de thuiszorg, net als de rest van de zorgsector, een complexe branche zal worden voor ZZP’ers, waar streng gecontroleerd zal worden. Net als in andere sectoren, zal ook in de zorg elke arbeidsrelatie beoordeeld moeten worden aan de hand van de Deliveroo-criteria.

Hoe gaat de Belastingdienst dit allemaal controleren? Dit lijkt toch vrijwel onmogelijk?

Het zal inderdaad een uitdaging zijn, daarom is het uitgangspunt dat de Belastingdienst niet actief ZZP'ers zal controleren. De kans op controle is ook relatief klein, maar het risico blijft wel bestaan. Als je gecontroleerd wordt, kan het flink wat gevolgen hebben.

Stel je hebt een contract aangeboden, maar de ZZP'er wil dit echt niet, en je hebt dit op papier staan. Maakt dat nog uit?

Nee, dat maakt niet uit. De arbeidsrelatie wordt beoordeeld op basis van de werkelijke situatie, niet op de gemaakte afspraken op papier. Het draait om hoe de samenwerking in de praktijk is, niet om de bedoelingen of wensen van de betrokken partijen.

Meer artikelen

Nieuwe regeling betaald ouderschapsverlof
Nieuwe regeling betaald ouderschapsverlof
6 tips over vakantiegeld
6 tips over vakantiegeld
Nieuwe pensioenwet is aangenomen, wat zijn de consequenties?
Nieuwe pensioenwet is aangenomen, wat zijn de consequenties?